Po przeczytaniu artykułu po niżej, zapraszamy do przeczytania najnowszego teksu (z roku 2022) o nawożeniu substratów aktywnych Master Soil/Platinum Soil  - Master Soil i rośliny pod tym linkiem.

Na co należy zwrócić uwagę przy prowadzeniu i nawożeniu zbiorników roślinnych opartych na substratach aktywnych? Gdzie podział się mój fosfor a właściwie fosforany na podłożu aktywnym? Dlaczego nasz sposób nawożenia jest najlepszy? Dlaczego nawozy „all in one” nie zawsze się sprawdzą? Jak założyć i prowadzić akwarium roślinne na przykładzie japońskiego podłoża aktywnego Platinum Soil i serii nawozów PLANT ONE.

Na te i wiele innych pytań postaramy się odpowiedzieć w tym artykule. Nasze obserwacje i prace nad systemem nawożenia trwały ok. 2 lat. English version.

Podłoża aktywne. „Z czym to się je”.  Nawozy „all in one” – „złota rączka nie taka złota”.

Na początku watro dodać, że nawożenie zbiorników na substratach aktywnych za pomocą metody IE (ang. Estimative Index) i tzw. „soli” nie sprawdza się w wielu przypadkach. Czym są w ogóle tzw. podłoża aktywne? W wielkim uproszczeniu i skrócie są one tak naprawdę złożami kationowo-jonowymi. Złoża takie posiadają między innymi zdolności do wymiany kationów. To właśnie dzięki tej własności podłoża aktywne „zbijają” GH, KH i stabilizują wartość pH, jednocześnie oddając do słupa wody inne kationy. Podłoże aktywne „pracuje” cały czas, ale posiada swoją ograniczoną pojemność wymiany kationowej tzw. (ang. Cation-exchange capacity (CEC)). I z tej własności wynika właśnie żywotność podłoża. Dlatego też stosując w zbiornikach twardą wodę wodociągową w rozumiały sposób znacznie skracamy żywotność oraz funkcjonalność podłoża.

Każdy chyba z miłośników akwarystki roślinnej poszukuje najlepszego i najprostszego sposobu skutecznego nawożenia swojego zbiornika. Szukam skutecznego nawozu „all in one” prostego w użyciu. Pospolity tekst na wielu forach. Lub: Testuję super nawóz 3w1, makro, mikro i carbo. Zobaczę jak będzie za 2 tygodnie. Nie trudno przewidzieć, że będzie słabo albo w ogóle nie będzie. A dlaczego? Nie ma i nie będzie jednego uniwersalnego nawozu do roślin podobnie jak kleju uniwersalnego. Wynika to po prostu z biologii roślin, różnorodności biotopów i różnego w danym momencie ich zapotrzebowania pokarmowego NPK. Nawozy uniwersalne typu „all in one” oczywiście zadziałają albo i nie. Jeśli zadziałają to i tak w końcu wygenerują problemy w działającym zbiorniku. Dlaczego? Nawozy uniwersalne „all in one” mają z góry ustalone stosunki NPK oraz mikroelementów, które prędzej czy później (a raczej prędzej) wygenerują nadmiary/niedobory między innymi składników pokarmowych NPK, mikroelementów i pierwiastków śladowych. W efekcie „przewrócą” zbiornik…

Nawożenie z PLANT ONE czyli „all in one” zrób sobie sam.

Seria nawozów Plant One została tak skonstruowana, aby można było dobrać nawożenie w dowolny sposób w zależności od wielu parametrów zbiornika (podłoże, gatunki i ilość roślin, ilość światła, stężenie CO2 oraz parametrów wody GH i KH). Można powiedzieć, że dzięki formacjom system PLANT ONE jest właśnie nawozem „all in one”, który można dowolnie skomponować, dozując odpowiednie ilości NPK oraz mikroelementów i pierwiastków śladowych. Jeśli potrzebujesz azotu to używasz N GREEN. Jeśli potrzebujesz żelaza to używasz Fe HYBRID. Jeśli potrzebny jest potas to używasz K CLARITY. Jeśli potrzebne są mikroelementy  to używasz TRACE PLANT. Tylko skąd wiedzieć ile danych składników NPK potrzebuje zbiornik? Jeśli chce się osiągnąć długofalowe dobre efekty zbiornik należy „poznać”. Wystarczy kilka prostych pomiarów testami akwarystycznymi, aby móc z sukcesem prowadzić zbiornik. Nabierając doświadczenia pomiary staną się zbędne.

Trzy podstawowe kwestie. Na co przede wszystkim zwrócić uwagę.

Start zbiornika… Oczywiście do startu zbiornika należy użyć sprawdzonych, wydajnych bakterii, wydajnego systemu filtracji, który jednocześnie będzie skutecznie dostarczał tlenu do zbiornika oraz zapewni odpowiednią cyrkulację wody. Napowietrzanie? Przecież na początku w zbiorniku nie ma ryb, a powietrze „wypłukuje” CO₂?! Tak, warto jest napowietrzać, bo przecież w zbiorniku żyją miliony miliardów pożytecznych bakterii (odpowiedzialnych m.in. za cykl azotowy), które do życia i namnażania się potrzebują właśnie tlenu. Jest to szczególnie ważne na początku rozwoju zbiornika, w którym rośliny są jeszcze zbyt małe aby produkować wystarczającą ilość tlenu. Przez pierwsze 1-2 tygodnie warto jest robić regularne podmiany wody (2-3 dni) w ilości 25-35% i kontrolować parametry takie jak GH, KH, stężenie potasu, ewentualnie NH₄, NO₂ i NO₃. W tym okresie nie należy wprowadzać nawożenia, skrócić należy czas świecenia do 5 – 6 godzin, stosować tylko nawożenie CO₂. Po okresie 2 tygodni, kiedy rośliny ukorzenią się i cykl azotowy będzie działać (tzn. NH₄ i NO₂ będzie niewykrywalne) możemy zacząć nawożenie. Na początku warto jest sprawdzić stężenie potasu i ewentualnie skorygować je do wartości ok. 10 ppm.

Potas… Niektórzy twierdzą, że można bezkarnie „lać potas”. No można, wszystko można. Tylko efekty będą raczej opłakane. Potas w nadmiarze powoduje zaburzenie całej równowagi jonowej wody, a to w efekcie prowadzi do zatrzymania wzrostu roślin czy problemów z glonami. Według naszych obserwacji najkorzystniejsze stężenie potasu wynosi od 5 do 15 mg. Optymalne stężenie oczywiście będzie zależeć do wielu czynników i sposobu prowadzenia zbiornika. Warto jest sprawdzać stężenie potasu, aby określić jego optymalne stężenie, szczególnie na początku funkcjonowania zbiornika z podłożem aktywnym Platinum Soil. Na początku funkcjonowania zbiornika z podłożem Platinum Soil nawożenie potasem nie jest potrzebne i nie należy go stosować. O nawożeniu dokładniej w dalszej części tekstu.

Fosfor… Gdzie podział się mój fosfor a właściwie fosforany PO₄ na podłożu aktywnym? To bardzo częste pytanie. Czary, mary… Dozujesz 0,1 ppm. Robisz test za parę godzin… I jest ZERO. Myślisz - rośliny pochłonęły? Dozujesz następną dawkę… Ale dalej to samo. ZERO. I jeszcze jedną. Dalej ZERO. Po kilku takich operacjach w końcu na teście widzisz jakąś wartość. No to dalej podnosisz fosfor (właściwie fosforany) do wartości 0,6 czy 2 ppm PO₄ jaką wyczytałeś na jakimś forum. Ale zaraz… skąd teraz te glony? Przecież mam „idealne parametry”?! W przyrodzie tak już jest, że nic nie znika i nic się nie pojawia znikąd. Więc co dzieje się z fosforem (fosforanami) na podłożu aktywnym? Są nadal obecne w zbiorniku. Prawdopodobnie fosforany ulegają procesom sorpcji na powierzchni granulek podłoża, stając się jednocześnie dostępnymi dla korzeni roślin. Więc jak określić stężenie fosforu (fosforanów) w przypadku zbiorników na podłożu aktywnym? Wystarczy pobrać wodę z dna, mniej więcej z ¾ grubości podłoża, przesączyć przez sączek bądź filtr do kawy i wtedy dopiero zbadać fosfor (fosforany). Stężenie fosforanów w wodzie pobranej z podłoża będzie dużo większe niż w słupie wody. Można się naprawdę zdziwić…  Piszemy o tym, bo jesteśmy świadomi braku wiedzy na ten temat i nagminnie popełnianych błędów z nadmiernym dozowaniem fosforu w zbiornikach założonych na podłożach aktywnych.

Na zdjęciach poniżej widać pomiar PO₄ w wodzie pobranej z podłoża. Warto dodać, że w chwili pomiarów stężenie w słupie wody wynosiło ZERO, a każdego dnia do zbiornika dozowane jest 0,3 ppm PO₄. Ciekawe, nieprawdaż?

Jak optymalnie prowadzić zbiornik roślinny na podłożu Platinum Soil przy użyciu nawozów serii PLANT ONE. KONFIGURACJA I. ZBIORNIK 1.

Poniżej podstawowe dane techniczne:
Akwarium: 200x50x50cm, 500litrów
Oświetlenie: LED 298W
Filtracja: Aqua Nova NCF 2000, Sera fil 400
Podłoże: Platinum Soil powder 88 litrów (11 worków po 8l)
Rośliny in vitro: Laboratorium313

Testy pierwszej konfiguracji zbiornika trwały od października 2016 do lipca 2017. Wraz z amazonia24.pl wykonaliśmy dziesiątki pomiarów (jak nie setki) i mnóstwo obserwacji. Ogromna ilość danych, jakie zgromadziliśmy pozwoliła nam dojść do sensownych wniosków oraz opracować zbilansowany sposób nawożenia. W pierwszej konfiguracji zbiornika o poj. 500 litrów były użyte rośliny in-vitro (rośliny Laboratorim 313), japońskie podłoże aktywne Platinum Soil oraz produkty Qualdrop seria PLANT ONE. Na zdjęciach poniżej można zobaczyć jak pięknie rozwijał się zbiornik… Prawe zdjęcie przedstawia zbiornik po 9 tygodniach od startu.

KONFIGURACJA II. ZBIORNIK 1. Start zbiornika lipiec 2017. Podłoże Platinum Soil powder (to samo z KONFIGURACJI I).

Nawożenie tylko i wyłącznie serią PLANT ONE. Od lipca 2017 zmieniła się konfiguracja naszego zbiornika testowego. Podłoże Platinum Soil zostało to samo natomiast wszystkie rośliny z pierwszej konfiguracji zostały usunięte. Zmieniono oświetlenie oraz posadzono rośliny koszykowe: Staurogyne repens, Rotala H'ra, Rotala rotundifolia green, Hetaranthera zostarifolia, Rotala wal lichii, Rotala „Nanjenshan”, Alternantera "rosanervig", Cryptocoryna wendtii „Tropica”, Eustralis stel lata, Limnophila aromatica.

Parametry techniczne:

Pojemność zbiornika: 500 l, 200x50x50 cm
Oświetlenie: 24 świetlówki po 24 W każda, 12x Philips 865, 8x Sylvania Grolux, 8x Sylvania Aquastar
Filtracja: Tetra EX 1200 Plus x2, Serafil 400 UV

Jak jest nawożony zbiornik.

Faza początkowa.

Zbiornik widoczny na zdjęciach był nawożony po 2 tygodniach następującymi preparatami PLANT ONE: azotem N GREEN w ilości ½ dawki (nie więcej niż 0,75 ppm NO₃/dziennie) oraz fosforem P GROW w ilości 0,1 ppm PO₄/dziennie (nie przekraczając stężenia PO₄ w podłożu 0,1-0,2 ppm). Kontrolować należy stężenie potasu. Jeśli stężenie potasu będzie wynosić poniżej 5 mg należy podnieść jego stężenie do ok. 10 ppm preparatem K CLARITY. W miarę rozwoju zbiornika dawki N GREEN i P GROW należy stopniowo zwiększać. Stężenie potasu utrzymywać ok. 10 ppm.

Mikroelementy i pierwiastki śladowe.

Na początku funkcjonowania zbiornika nie ma konieczności nawożenia mikroelementami i żelazem. Nawożenie to można rozpocząć po 4 tygodniach. TRACE PLANT ONE 1 ml/100l raz na tydzień oraz żelazem FE HYBRID w ilości zapewniającej maksymalne stężenie w słupie wody 0,05 mg Fe. Dawki FE HYBRID należy zwiększać w miarę rozwoju zbiornika.

Fosfor…

Do zbiornika, jest dziennie dozowane: 0,3 ppm PO₄, stężenie PO₄ w słupie wody wynosi 0 i to po paru godzinach. Jednak, gdy stężenie PO₄ określimy pobierając wodę z podłoża, wtedy PO₄ jest w stężeniu 0,2 ppm. Z naszych obserwacji wynika, że przy nawożeniu substratów aktywnych należy przede wszystkim zwrócić uwagę na stężenie PO₄ w podłożu aktywnym a nie w słupie wody, co jest powszechnym błędem prowadzącym m.in. do problemu z glonami.  Stężenie PO₄ w podłożu na poziomie 0,1-0,2 ppm PO₄ jest optymalne (według naszych obserwacji i doświadczeń na tym konkretnym zbiorniku). Rośliny intensywnie rosną, mają piękny wygląd i nie wykazują braków fosforu. Fosfor rośliny mogą go pobierać zarówno ze słupa wody jak zarówno przez korzenie, co jest szczególnie ważne przy niektórych gatunkach roślin.  Oczywiście, założenie utrzymywania stężenia PO₄ w podłożu na poziomie 0,1-0,2 ppm PO₄ powinno się sprawdzić przy innych zbiornikach.

Sposób nawożenia nawozami PLANT ONE jakie jest obecnie stosowany w zbiorniku 500 l.

N-Green NO₃ 1,5-2ppm/dziennie (6-9ml)
P-Grow PO₄ 0,3ppm/dziennie (12ml)
K-Clarity K po podmianie wody uzupełnienie do 10 ppm
Fe Hybrid Fe 0,15 ppm/dziennie (6ml)
CARBO ONE (dawka 1 ml /25l)/dziennie (16 ml) 

Parametry wody:
GH ok. 6
KH 3-4
Ca = 25ppm
Mg = 10ppm
K = 10ppm
NO₃= ok 5ppm
PO₄ = 0,3 ppm 1h po wydozowaniu; po 12h niewykrywalny
Fe = 0,1 ppm
Cotygodniowe podmiany wody 25-30%.

Pomiary

Do pomiarów używaliśmy testów JBL oraz Zoolek. Do określenia stężenia potasu polecamy testy firmy Zoolek. Dawały nam wyniki znacznie zbliżone do referencyjnych próbek niż test JBL. Wartości GH i KH określaliśmy testami JBL, które uważamy za najdokładniejsze. Azotany (NO₃), Zoolek i JBL. Chodź wydaje się, że Zoolek jest bardziej przydatny i dokładny przy niższych zakresach NO₃ 2-5 ppm.

Autorzy

© 2017 Amazonia24.pl oraz Qualdrop.pl 

Poniżej znajdują się zdjęcia roślin z opisywanego zbiornika...

Wykonane testy w żaden sposób nie mogą być gwarancją oferowanych produktów ani przepisem na udane wykonanie akwarium ze względu na dużą ilość zmiennych parametrów panujących w akwarium takich jak: parametry wody, temperatura, objętość zbiornika, oświetlenie, nawożenie, stężenie CO₂, częstość podmian wody, różnorodności roślin, użytych kamieni dekoracyjnych itp. Gwarantujemy poprawność i rzetelność danych i informacji z tych wykonanych obserwacji.

Wszelkie prawa zastrzeżone © Qualdrop 2017 i Amazonia24.pl. Kopiowanie, powielanie i wykorzystywanie zdjęć oraz opisów bez zgody zabronione.
All rights reserved © Qualdrop 2017 and Amazonia24.pl. Copying, reproduction and use of images and descriptions without permission is prohibited.